Houtbouw: ambities, uitdagingen en kansen

Naamloos 1 Kopie

Houtbouw: het wordt steeds vaker genoemd als hét duurzame alternatief voor traditionele bouwmaterialen. Maar hoe maak je die overstap in de praktijk? En waar loop je dan tegenaan als bouwer? In de aflevering 5 van de BouwZeker Podcast gaan we daarover in gesprek met twee bevlogen gasten: Johan Krijgsman (directeur bij Waal) en Jan de Jong (senior onderzoeker bij TNO).

Waarom hout?

De keuze voor houtbouw bij Waal was er niet ineens – maar ontstond door een combinatie van strategische keuzes, maatschappelijke ontwikkelingen en… een concrete klantvraag. Johan vertelt hoe Waal, van oudsher sterk in beton, zich in korte tijd ontwikkelde tot een koploper in houtbouw. “We werden gevraagd, en zijn er gewoon ingestapt,” zegt hij. “Dat gaf een enorme versnelling.”

Nieuwe werkwijze, nieuw leren

Houtbouw vraagt om een compleet andere aanpak. Van supply chain tot detaillering, van voorbereiding tot montage. In plaats van een ‘fabriek op de bouw’ – zoals bij beton – krijg je prefab elementen die exact moeten passen. Johan: “We gingen van centimeters naar millimeters. Je moet je BIM-model echt serieus nemen.”

De vakmensen op de bouw merken het verschil: minder fysieke belasting, meer rust, en opvallend genoeg ook meer zorgvuldigheid in de samenwerking tussen disciplines. “Je merkt: het is hout. Daar ga je anders mee om.”

Water en vocht: een cruciaal aandachtspunt

Vocht en hout gaan niet altijd samen – en dat maakt watermanagement tijdens de bouwfase essentieel. Bij het project Valckensteyn koos Waal voor een zorgvuldig systeem van tijdelijke waterdichte folies per bouwlaag. “Een investering van ruim een ton,” zegt Johan, “maar het levert kwaliteit en controle op.” Jan vult aan dat TNO werkt aan slimme sensoren om vocht in de bouwfase real-time te monitoren.

Voordelen én vooroordelen

Houtbouw is lichter, sneller te monteren en heeft een lage CO₂-footprint. Maar er bestaan ook veel misverstanden – vooral rond brandveiligheid. Jan: “Pallets branden als een tierelier, maar een houten constructie brandt voorspelbaar in. Die kun je erop ontwerpen.” Johan merkt dat regelgeving en verzekerbaarheid soms achterlopen op de praktijk: “Er wordt gezegd dat het niet kan, maar wij bewijzen dat het wél kan.”

Waar staan we nu?

Op dit moment is zo’n 10% van de productie van Waal houtbouw – met de ambitie om dat verder op te schalen. Jan benadrukt dat we nog maar aan het begin staan van wat technisch mogelijk is. “We zitten in de kinderschoenen,” zegt hij, “maar er is enorme potentie.”

Volgens Johan wordt houtbouw pas écht vanzelfsprekend als het concurrerend wordt in prijs én opgenomen wordt in duurzame businessmodellen. “Dan wordt het niet alleen een duurzaam alternatief, maar ook gewoon een slimme keuze.”